برق صنعتی چیست ؟ قسمت دوم

برق صنعتی چیست ؟ (قسمت دوم-سیستم های سه فاز)

مشخصه های سیستم های سه فاز بحثی است که در این مقاله به بررسی آن میپردازیم.در سیستم های سه فاز ما سه عدد فاز به جای یک عدد فاز داریم.البته این بدین معنی نیست که سه عدد فاز مثل همدیگر را کنار هم بگذاریم تا به ما سه فاز ارائه کند.

انواع فاز از نظر زاویه برداری( برق صنعتی چیست )

ما سه فاز مختلف از نظر زاویه برداری را کنار همدیگر استفاده می کنیم.یعنی فازهای ما نسبت به همدیگر اختلاف فاز دارند.

مثلا زمانی که یکی از فازها ۱۲۰ ولت است فاز دیگر ۲۹۵ ولت است و فاز سوم هم یک ولتاژ دیگر است و همین اختلاف فازها در این سه فاز باعث می شود بتوانیم از خطوط سه فاز در صنعت برای به حرکت درآوردن موتورها و تجهیزات صنعتی الکتریکی استفاده کنیم.

شکل موج تک فاز به صورت سیسنوسی است و این شکل موج را میتوانیم با یک دستگاه با نام اسیلوسکوپ ببینیم شکل موجهای سه فاز را هم میتوان با همین دستگاه دید.

شکلی که در دستگاه برق صنعتی مشاهده خواهیم کرد به این صورت است.

همانطوری که مشخص است شکل موجها عقب و جلو در برق صنعتی هستند.

پس تا اینجا در برق صنعتی مشخص شد ما سه خط فاز داریم.یک خط نول هم که برای مصارف تک فاز خواهیم داشت و یک خط زمین هم برای حفاظت الکتریکی. لذا ما ۵ خط خواهیم داشت.

حالا اگر یک ولتمتر برداریم و ولتاژ هر یک از فاز ها را نسبت به خط نول اندازه گیری کنیم مقدار ۲۲۰ ولت را خواهیم داشت.به این ولتاژ ، ولتاژ فازی یا  Vp گفته می شود  این همان ولتاژی است که در مصارف مسکونی استفاده می شود.البته در قسمتهایی از برق صنعتی هم کاربرد دارد.

مثلا زمانی که بخواهیم یک موتور تک فاز را روشن کنیم از یک خط نول و فاز به صورت شکل زیر استفاده می کنیم.

یک خط ارت هم به بدنه موتور متصل کرده ایم که فقط جهت حفاظت است.

حالا اگر ولتمتر را بین دو فاز از سه فاز قرار دهیم ولتاژ ۳۸۰ را خواهیم داشت. که به این ولتاژ ولتاژ خط یا  VL گفته می شود

از این ولتاژ هم میتوانیم به صورت شکل زیر استفاده کرده و یک موتور سه فاز را راه اندازی کنیم.

رابطه ای که بین ولتاژ خط و فاز برق صنعتی وجود دارد به این صورت است که ولتاژ فاز ضرب در رادیکال ۳ می شود.

برق صنعتی چیست ؟

برق صنعتی چیست ؟ - توسعه سیماتک ایرانیان

از نظر معنی لغت ها می توانیم بگوییم برق صنعتی یعنی برقی که در صنعت استفاده می شود و یا اینکه علم و تخصصی که به کاربرد برق در صنعت پرداخته است.

اما این تعریف نمیتواند همیشه درست باشد. در برخی موارد برق ساختمان ، ما ادوات و مدارهای برق صنعتی و حتی اتوماسیون صنعتی را میبینیم مثلا  پمپهای آب که موتورهای تک فاز یا سه فاز در آن استفاده شده است و یا آسانسور که در آن درایو های الکتریکی و موتورهای الکتریکی کاربرد دارند.

قسمتی از اتوماسیون صنعتی هم شامل برق صنعتی میشود زیراطبق تعریف اتوماسیون صنعتی که به معنی اتوماتیک کردن فرایندهای صنعتی به کمک کامپیوتر یا یکسری ادوات مخصوص است ، میتوان گفت در برق صنعتی هم  این خودکار سازی فرایندها را داریم.

اگر بخواهیم ساده به یکسری موارد در مورد برق صنعتی صحبت کنیم ، باید بگوییم:

برق صنعتی یعنی کنترل سه فازی که وارد یک کارخانه یا کارگاه صنعتی می شود.

این کنترل باعث می شود بتوانیم از برق سه فاز برای روشن و خاموش کردن یکسری تجهیزات صنعتی و رساندن توان مورد نیازشان استفاده کنیم.

این تجهیزات میتواند موارد زیر باشد:

·         موتورهای الکتریکی  تک فاز و سه فاز

·         دستگاه های برش و cnc

·         کوره های القایی یا عملیات حرارتی

·         نوارهای نقاله

·         هیتر های صنعتی

·         جرثقیلهای سقفی(دروازه ای)

·         انواع کمپرسورها

·         فن های هوا

·         پمپهای سیالات

·         دستگاه های پاشش رنگ

·         سنگ شکنها

·         دستگاه های نساجی

·         و………

سیستم های تک فاز در برق صنعتی

ابتدا از سیستم تک فاز خودمان که با آن آشنایی بیشتری داریم صحبت می کنیم.

در تک فاز که در ساختمانهای مسکونی هم استفاده می شود ما دو خط اصلی فاز و نول را داریم.

عملکرد سیستم تک فاز در برق صنعتی

اگر به کمک دستگاهی با نام اسیلوسکوپ که شکل موج ها را به ما نشان می دهد(مانند دستگاه نمایش سیگنالهای قلب) این سیگنال تک فاز را نمایش دهیم با یک شکل سینوسی مواجه خواهیم شد.

این شکل موج برای برق ایران ۵۰ هرتز است.یعنی ۵۰ بار در ثانیه این حرکت سیگنال به اوج مثبت و سپس اوج منفی اتفاق می افتد.

این شکل موج تک فاز دارای ولتاژ موثر ۲۲۰ ولت است یعنی وقتی با یک ولتمتر ولتاژ بین فاز و نول آن را اندازه گیری کنیم ولتاژی برابر ۲۲۰ ولت نمایش داده می شود.

این همان ولتاژی است که بر روی تمامی دستگاه های الکتریکی خانگی و یا موتورهای الکتریکی تک فاز یاد داشت شده است.

نتیجه

تا اینجای مقاله در مورد خطوط تک فاز صحبت کردیم و مطلب را با این مورد شروع کردیم زیرا همگی در منزل مسکونی این ولتاژ تک فاز را تا حدودی می شناسیم.

در صنعت برای خیلی از کاربردها،تک فاز جواب نمی دهد، یعنی در برخی کاربردها توان زیادی بایستی صرف شود تا کاری انجام شود و این توان زیاد نیاز به ولتاژ بالاتر و جریان زیادتری دارد و تک فاز به دلیل ولتاژ پایین تر و جریان کمتر جوابگوی ما نیست.

همینطور بایستی بدانیم که ژنراتورها در نیروگاه دراصل ولتاژ تک فاز تولید نمی کنند و ولتاژ سه فاز تحویل می دهند و این هم به خاطر ساختارشان است.

پس بایستی با ولتاژ سه فاز آشنا شویم زیرا بیشترین کاربرد را در صنعت و تجهیزات صنعت برق دارد.

راه حل های پیشنهادی جهت رفع مشکلات توسعه ی صادرات

1.معافیت های درآمدهای صادراتی از پرداخت مالیات

2.تسهیل سرمایه گذاری خارجی نظیر لغو محدودیت و اجازه ، در زمینه ی خروج اصل و فرع سرمایه به خارج

3.اعطای اعتبارات کوتاه مدت و میان مدت به صادرکنندگان با بهره ی معقول

4.معافیت واردات کلیه ی ماشین آلات مربوط به تولید ، استخراج ، بسته بندی از پرداخت حقوق و عوارش گمرکی

5.ایجاد ناوگان ارزان قیمت دولتی

6.تقبل هزینه های بازاریابی کالاهای صادراتی توسط دولت

7.اجباری کردن رعایت استانداردهای معمول بین المللی در مورد تولیدات داخلی

8.شناخت دقیق بازارهای صادراتی و رعایت تطابق کیفیت کالاهای صادراتی با نیازهای خاص بازار

9.تنوع بخشیدن به کالا ها و بازراهای صادراتی

10.ایجاد اتحادیه های صادراتی برای هماهنگ و قوی تر کردن صادرکنندگان

11.ایجاد بانک اطلاعاتی و مراکز تحقیقاتی که آخرین تحولات در بازارهای صادراتی را در اختیار صادرکنندگان قرار دهد

12.ایجاد مراکز آموزش عالی تخصصی در زمینه صادرات

13.کاهش تعداد مراکز تصمیم گیری در مورد صادرات و واردات

14.ثبات قوانین و مقررات در مورد صادرات

15.حذف تشریفات زاید و تجدید نظر در ساختار پیمان ارزی

فیلم آموزش کار با Siemens LOGO

سافت نرم افزاری که برنامه نویسی را برای لوگوی زیمنس siemens logo آسان می کند !!

پیاده سازی پروژه های ساده اتوماسیون شما یا کنترل پروژه شامل : سوئیچ زمان ، زمانبندی رله ها ، شمارنده و رله کنتاکتور همه در یک راه حل .

حامیت از تولیدات و توان فنی و مهندسی ایرانی

قانون " حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی در تامین نیاز های کشور و تقویت آن ها در امر صادرات و اصلاح ماده 104 قانون مالیات های مستقیم " در مرداد ماه سال 1391 از سوی مجلس شورای اسلامی تصویب و چند روز بعد ، جهت اجرا به رییس جمهور وقت ابلاغ شد . ارائه ئهندگان طرح پیش نویس این قانون که بیش از 73 نفر از نمایندگان مجلس هشتم بودند در مقدمه طرح خود آوردند :

<...در قانون موجود " حداکثر استفاده از توان فنی ، مهندسی ، تولیدی ،صنعتی و اجرایی کشور در اجرای پروژه ها ، و ایجاد تسهیلات به منظور صدور خدمات " مصوب 1375/12/12 ، گریزگاه ها و راه های فراری وجود دارد که متاسفانه اجرای دقیق و کامل این قانون را در سال های گذشته با مشکلاتی مواجه ساخته و همچنان کشور را محل مصرف کالاهای وارداتی قرار داده است . به نحوی که بیشترین آسیب ها به تولید کنندگان کالا و ارایه کنندگان خدمات فنی و مهندسی وارد شده است .لذا این طرح ، قانون مذکور را با بازنویسی ، توسعه داده و اصلاح نموده است .>

ذکر این نکات مهم به عنوان انگیزه های اصلی ارایه ی این طرح ، که نشان از اهتمام و اشراف ارایه دهندگان نسبت به مشکلات بخش تولید و خدمات فنی و مهندسی کشور داشت ، روزنه های امید را در دل صنعتگران کشور گشود و ایشان را به رقم خوردن آینده ای بهتر برای ایشان در ساختار اقتصادی کشور نوید داد . با این وجود ، امروز با گذشت بیش از 17 ماه از تصویب این قانون، که عنوان پرطمطراقی را بر پیشانی دارد ، تاثیرات اجرای آن در حد انتظارات بخش خصوصی نبوده و این نگرانی در دل اصحاب صنعت و تولید کشور ایجاد شده که قانون مذکور نیز همچون اسلاف خود ( قانون حمایت از تولید داخل مصوب سال 1343 مجلس شورای ملی ، قانون استفاده ی حداکثر از توان فنی و مهندسی و تولیدی کشور مصوب سال 1375 مجلس شورای اسلامی ، قانون رفع برخی موانع تولید و سرمایه گذاری صنعتی مصوب 1387 و ... ) متضمن هیچ گونه حمایت جدی و اثرگذار از ایشان نبوده و همچنان شرکت های خارجی به پشتوانه ی حمایت های نانوشه ای که در بازار ایران از ایشان به عمل می آید بدون کمتریم دغدغه ای به تاخت و تاز خود در کشور ادامه دهند.

به نظر می رسد می توان موجبات عدم توفیق تمام و کمال این قانون را در ارضای انگیزه های اولیه از طرح و تصویب آن ، در دو بعد "محتوایی " و " اجرایی " جستجو نمود که در ادامه به برخی موارد مرتبط به هر دو بعد مذکور خواهیم پرداخت .

" دستگا های موضوع ماده (2) این موظفند در اجرای کلیه طرح ها و پروژه های خدماتی ، ساخت ، نصب و تامین کالاها ، تجهیزات ، لوازم و فرآورده ها به گونه ای برنامه ریزی کنند که حداقل پنجاه و یک درصد (51%)هزینه ی هر طرح و پروژه ی ان ها به صورت کار در داخل کشور باشد . با توجه به فهرست تولیدات خارجی موضوع ماده (3 ) این قانون اگر استفاه از تولیدات و خدمات داخل کشور ممکن نباشد ، با توافق بالاترین مقام اجرایی دستگاه های موضوع ماده (2) این قانون حسب مورد و وزیر صنعت ، معدن و تجارت دستگاه های مزبور می توانند نیاز طرح یا پروژه ی خود را از خدمات یا محصولات خارجی تامین کنند "

سوال اول این که مبنای انتخاب نسبت 51% در ماده فوق چیست ؟ آیا انتخاب این عدد مبنای کارشناسی داشته یا اثر باقیمانده از نسخه ی پیشین این قانون است که آن را به قانون 51 درصد مشهور کرده بود ؟

همچنین در این ماده تشخیص امکان یا عدم امکان استفاده از تولیدات و خدمات داخلی بر عهده ی بالاترین مقام اجرایی دستگاه های واگذارنده ی کار گذاشته شده که اتفاقا تجربه نشان داده که بیشترین مانع جهت استفاده از توان فنی و کالا های داخلی از سوی همین دستگاه ها ایجاد شده است .

و ظاهرا ماده 5 قانون نیز بر حق تشخیص دستگاه واگذارنده کار تاکید مجدد دارد آن جا که می گوید : " دستگاه های موضوع ماده (2) این قانون موظفند کلیه ی فعالیت های خدماتی ، ساخت ، نصب و تامین کالا ، تجهیزات ،لوازم و فرآورده های مورد نیاز طرح ها و پروژه های خود را فقط به شرکت های ایرانی ذی صلاح ارجاع دهند . در صورت عدم ارایه ی خدمات توسط شرکت های ایرانی ، فعالیت های مورد نظر را با رعایت ماده (4)این قانون می توان با تایید بالاترین مقام اجرایی دستگاه به مشارکت ایرانی - خارجی واگذار کرد "

از سوی دیگر در ماده 3 قانون آمده است :

< ....  وزارت صنعت ، معدن و تجارت موظف است با همکاری سازمان ها ، انجمن ها ، اتحادیه (سندیکا)های تولیدی و خدماتی مرتبط ، هر شش ماه یک بار فهرست کالا ها ، تجهیزات ، لوازم و فرآورده ای ساخت داخل و ظرفیت تولیدی آن ها را استخراج کند و به طور رسمی در دسترس دستگاه های ذی نفع موضوع ماده (2) این قانون و عموم مردم قرار دهد .>

بنابر این قاعدتا می بایست در راستای اجرای این ماده قانونی ، تاکنون حداقل دو بار از انجمن صنفی شرکت های اتوماسیون صنعتی در خصوص توان تولیدی و خماتی اعضای این انجمن استعلام صورت گرفته باشد که چنین امری واقع نشده است . بدیهی است این نقیصه از یک سو شرکت های اتوماسیونی و دیگر بخش های فنی و تولیدی کشور را که در ارتباط با این قانون مورد بی مهری قرار گرفته اند از بهره مندی از ظرفیت قانون های حمایتی موجود محروم ساخته و از سوی دیگر موجبات خروج حجم عظیمی ارز از کشور را راهم خواهد نمود.

و شاید از همه مهم تر اینکه با توجه به نقش تعیین کننده و وظایف سنگینی که این قانون بر دوش وزارت محترم صنعت ، معدن و تجارت گذاشته ، شایسته است مسوولان ارشد این وزارتخانه به منظور اجرای موفق این قانون ، نسبت به تامین زیر ساخت های سخت افزاری و نرم افزاری لازم و نیز تقویت بنیه ی کارشناسی وزارتخانه در حوزه های مختلف تخصصی اهتمام ویژه مبذول دارد

منبع نشریه هوشمند